Co nazywamy przeziębieniem?

Bardzo często słyszymy: „Chyba się przeziębiłem...”. Co to tak naprawdę oznacza? Doktor Joanna Świątoniowska wyjaśnia, czym jest przeziębienie i jaki jest jego przebieg.
Zespół przeziębieniowy nie jest jednolitą jednostką chorobową. Określenie to obejmuje różnorodne ostre infekcje górnych dróg oddechowych o – najczęściej – wirusowej etiologii. Tradycyjnie początek choroby wiąże się z przebytym wychłodzeniem, które może skutkować okresowym zaburzeniem odporności organizmu, to zaś ułatwia rozwój choroby infekcyjnej.
Wraz z nadejściem jesieni obserwuje się gwałtowny wzrost zachorowań na zespół przeziębieniowy. W tym okresie może się on stać istotnym problemem, zaburzającym prawidłowe funkcjonowanie wielu osób w miejscu pracy oraz – w przypadku dzieci – w szkole i przedszkolu. Znaczna ilość reklam różnorodnych preparatów łagodzących objawy przeziębienia wskazuje z jednej strony na ich umiarkowaną skuteczność, z drugiej – na powszechność problemu, a tym samym na możliwość kreowania szerokiego rynku wzmiankowanych preparatów.

Przyczyny zachorowań

Za powstanie objawów zespołu przeziębieniowego odpowiedzialna jest infekcja – zwykle wirusowa. Przyczyną infekcji bywają rynowirusy, adenowirusy, koronawirusy, miksowirusy i inne. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową podczas kichania czy kaszlu. Źródłem zakażenia jest najczęściej pacjent z objawami choroby, ale często dochodzi też do zakażenia po kontakcie z nosicielem choroby lub osobą zakażoną bez widocznych objawów, np. już po wyzdrowieniu. Droga szerzenia się infekcji sprzyja masowym zachorowaniom – także w większych zbiorowiskach ludzi (np. przedszkola). Wrotami zakażenia (miejscem, przez które wirus dostaje się do ustroju) są drogi oddechowe. Wirusy odpowiedzialne za powstanie zespołu przeziębieniowego namnażają się głównie w nabłonku dróg oddechowych i w okolicznej tkance limfoidalnej, powodując zapalenie zajętych procesem chorobowym okolic. Uszkodzenie nabłonka dróg oddechowych otwiera wrota zakażenia dla bakterii – infekcja wirusowa może więc torować drogę infekcji bakteryjnej.

Przebieg kliniczny

Początek przeziębienia jest zwykle nagły. Podstawowymi objawami są ból gardła, katar i kaszel. Towarzyszą im chrypka, ból głowy, stany podgorączkowe i gorączka (często nieprzekraczająca 38-39 stopni), czasem dreszcze, ogólne rozbicie, osłabienie, złe samopoczucie. Przebieg choroby jest dość łagodny. Przeziębienie najczęściej rozpoczyna się objawami rozbicia, złego samopoczucia, bólem i drapaniem gardła, pieczeniem oraz łzawieniem oczu. Potem dołączają się objawy nieżytu nosa: kichanie, swędzenie czy, najbardziej dokuczliwy w życiu codziennym, wyciek z nosa, początkowo surowiczy, potem śluzowy, wreszcie nawet ropny. Wysuszenie śluzówek lub pojawiająca się wydzielina, powodują wystąpienie kaszlu, początkowo suchego, wraz z rozwojem choroby przechodzącego stopniowo w wilgotny. Jak by było mało, w następnych godzinach czy dniach dołączają się kolejne objawy ogólne: stany podgorączkowe lub gorączka, dreszcze i bóle mięśniowe. Złe samopoczucie trwa średnio kilka dni, potem objawy stopniowo ustępują. Najdłużej utrzymują się kaszel i wyciek z nosa. W przeziębieniach bez powikłań objawy chorobowe ustępują zwykle po 7-10 dniach. Często jednak infekcja pozostaje w organizmie, powodując powikłania.

Powikłania

Choroba przeziębieniowa często zostaje powikłana zakażeniami bakteryjnymi. Osłabiony walką z czynnikami infekcyjnymi przeziębienia, organizm nie jest wstanie zapanować sam nad kolejnym intruzem wdzierającym się przez uszkodzony nabłonek dróg oddechowych – szeregiem różnorakich bakterii czy ustrojów atypowych. Te z kolei odpowiedzialne być mogą za szereg powikłań przeziębienia. Najczęściej dochodzi do zapalenia zatok przynosowych, ucha środkowego, krtani, oskrzeli, płuc czy nawet mięśnia sercowego. Istnieją także doniesienia, iż dojść może również do zaostrzeń chorób przewlekłych, jak choćby astmy oskrzelowej czy przewlekłej obturacyjnej choroby płuc.

Aktualizacja: 2017-01-10
lek. med. Joanna Świątoniowska, specjalista medycyny rodzinnej

Komentarze (0)

Dodaj swój komentarz

Żeby dodać komentarz, musisz się zalogować lub zarejestrować