Układ nerwowy

Jedną z podstawowych właściwości żywej materii jest pobudliwość, to znaczy zdolność do reagowania na bodźce ze środowiska zewnętrznego i wewnetrznego, w sposób zapewniający ciągłość procesów życiowych. Zdolnością tą w najwyższym stopniu obdarzony jest układ nerwowy. Utrzymuje on łączność organizmu ze światem zewnętrznym, integruje czynności poszczególnych narządów i układów, tworząc z organizmu jedną całość, której składniki harmonijnie ze sobą współpracują.

Układ nerwowy człowieka anatomicznie składa się z ośrodkowego układu nerwowego i obwodowego układu nerwowego, zaś czynnościowo — z somatycznego oraz autonomicznego układu nerwowego.

Obwodowy układ nerwowy rejestruje za pomocą narządów zmysłów bodźce płynące z zewnątrz oraz przekazuje je za pośrednictwem włókien nerwowych dośrodkowych (aferentnych) do ośrodkowego układu nerwowego. Przekazuje także do narządów efektorowych impulsy z ośrodkowego układu nerwowego.

Podstawowe reakcje adaptacyjne są wrodzone (np. reakcje odruchowe), inne wykształcają się w trakcie życia osobniczego (np. reakcje psychiczne). Podłożem anatomicznym reakcji odruchowych jest łuk odruchowy. Każdy łuk odruchowy składa się z drogi doprowadzającej, która przewodzi pobudzenia od receptora do ośrodka scalającego (mózg, rdzeń kręgowy) oraz drogi odprowadzającej, przenoszącej pobudzenia do narządu wykonawczego (mięśni, gruczołów).

Hasła szczegółowe:

Komórka nerwowa

Obwodowy układ nerwowy

Ośrodkowy układ nerwowy

Mózg

Rdzeń kręgowy

Autonomiczny układ nerwowy