Zapalenia górnych dróg oddechowych

Są to schorzenia najczęściej dotyczące gardła, krtani, tchawicy i oskrzeli. Z reguły przebiegają łagodnie z niezbyt wysoką gorączką i objawami nie odbiegającymi od podanych w podrozdziale dotyczącym chorób wieku rozwojowego.

Zapalenia oskrzeli

Przyczyną zapaleń oskrzeli są najczęściej wirusy. Pomimo różnorodnych przyczyn łączy je wspólny zespół objawów chorobowych, jak kaszel, gorączka, czasem dreszcze i poty. Kaszel początkowo jest suchy, później wilgotny, z odpluwaniem śluzowej plwociny. Jeżeli zapaleniu oskrzeli towarzyszy zapalenie tchawicy, chory odczuwa pobolewania za mostkiem, niekiedy piekące. Na wystąpienie nadkażenia bakteryjnego wskazuje oprócz kaszlu pojawiająca się duszność czy ropna plwocina. Palenie papierosów zaostrza objawy chorobowe.

Zapalenia płuc

Dolne drogi oddechowe i tkanka płucna są wolne od drobnoustrojów. Głównymi czynnikami odpowiedzialnymi za wywołanie choroby są wirusy, bakterie, grzyby, pierwotniaki, riketsje, a niekiedy czynniki fizykochemiczne torujące drogę zakażeniu. Docierają one do płuc w różnoraki sposób:
●  Najczęściej dochodzi do zakażenia za pośrednictwem drzewa oskrzelowego w wyniku wdychania drobnoustrojów zawartych w powietrzu lub ich wessania z jamy nosowo-gardłowej; bardzo rzadko do zakażenia dochodzi w czasie bronchoskopii.
●  Za pośrednictwem naczyń krwionośnych, jako szerzenie się zakażenia z pozapłucnych lub płucnych ognisk zapalnych.
●  Proces zapalny, obejmujący tkankę płucną, może szerzyć się przez ciągłość z ognisk zapalnych umiejscowionych podprzeponowo, a także ze ścian klatki piersiowej czy śródpiersia; jest to najrzadziej spotykana droga zakażenia.
Od wydolności mechanizmów obronnych zabezpieczających tkankę płucną przed penetracją drobnoustrojów zależy, czy rozwinie się tam proces zapalny, czy też nie.
Do częstych zakażeń dolnych dróg oddechowych predysponują przewlekłe choroby układu oddechowego, cukrzyca, niewydolność serca, a także niedobory immunologiczne wrodzone lub nabyte (AIDS, nowotwory, immunosupresja), alkoholizm, palenie tytoniu.
Przebieg zakażenia zależy głównie od wieku chorego oraz współistnienia innych chorób. Najczęstszym zarazkiem wywołującym zapalenie płuc jest paciorkowiec zapalenia płuc – odpowiedzialny za 60% zakażeń, następnie wirus grypy i dwoinka nieżytowa.
Objawy. Chorzy zazwyczaj skarżą się na ogólne osłabienie, duszność, gorączkę, kaszel, uczucie ciężaru w klatce piersiowej, wynikające z zalegania wydzieliny w drogach oddechowych.
W zależności od przebiegu zapaleń płuc oraz możliwości leczenia wyróżniamy postaci typowe zapalenia, o przebiegu opisanym powyżej, oraz tzw. zapalenia płuc o nietypowym przebiegu.
Atypowe zapalenie płuc charakteryzuje się łagodnym początkiem z długotrwałym kaszlem, skąpą wydzieliną, niewielką gorączką, ale często obecnością licznych zmian w płucach. Za największą grupę czynników chorobotwórczych wywołujących tego typu zapalenia płuc uznaje się wirusy, głównie grypy i paragrypy. W dalszej kolejności atypowe zapalenia płuc wywołują mikoplazma, chlamydie i riketsje.
Leczenie. Należy ściśle przestrzegać zaleceń lekarskich. W początkowym okresie choroby można polecić postawienie baniek. Stawia się je na całe plecy, dość gęsto, od samych szczytów płuc, tak daleko, jak sięgają żebra, oraz dodatkowo wzdłuż linii środkowej pachowej, tyle, ile się zmieści, zazwyczaj w liczbie ok. 40 sztuk u dorosłej osoby.

lek. med. Jolanta Czyżowska

Fragment pochodzi z książki

Fragment publikacji „Domowy poradnik medyczny” pod redakcją Kazimierza Janickiego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011

Komentarze (0)

Dodaj swój komentarz

Żeby dodać komentarz, musisz się zalogować lub zarejestrować