Operacyjne metody korekcji wad wzroku

Zarówno soczewki kontaktowe jak i szkła okularowe nie gwarantują trwałej korekty wady wzroku. Stąd ostatnie dziesięciolecie to gwałtowny rozwój chirurgii refrakcyjnej, czyli szerokiego zakresu zabiegów operacyjnych wykonywanych na rogówce lub soczewce celem zlikwidowania wady wzroku.
Obecnie istnieje możliwość korekty krótkowzroczności, nadwzroczności oraz astygmatyzmu. W poniższym opracowaniu pragnę Państwu przedstawić najpopularniejsze zabiegi chirurgii refrakcyjnej.

Keratektomia fotorefrakcyjna (PRK)

Jest to metoda operacyjna, polegająca na precyzyjnym usunięciu odpowiednio grubej warstwy rogówki. Wykorzystuje się w tym celu sterowany przez komputer laser ekscymerowy, emitujący światło ultrafioletowe.
PRK można zastosować w korekcji krótkowzroczności (do -6,0 DSph), niskiej nadwzroczności oraz astygmatyzmu (do 3DCyl).
W przypadku krótkowzroczności celem zabiegu jest spłaszczenie przedniej (centralnej) powierzchni rogówki. Promienie świetlne przenikające przez tak zmodyfikowaną strukturę anatomiczną oka ulegają skupieniu na siatkówce. U pacjentów z nadwzrocznością usuwa się natomiast tkanki na obwodzie rogówki. W ten sposób centralna część rogówki staje się bardziej stroma, a promienie świetlne ulegają zogniskowaniu na siatkówce.
Keratektomii nie wykonuje się na obu gałkach ocznych równocześnie – konieczna jest przynajmniej 3-miesięczna przerwa.
Zabieg PRK wykonuje się w znieczuleniu kroplowym, a rola lekarza sprowadza się zasadniczo do obsługi i kontroli aparatury. Cała procedura trwa około 10 minut. W ciągu kilku dni po operacji pacjent musi nosić opatrunkową soczewkę kontaktową oraz stosować krople o działaniu przeciwbakteryjnym, nawilżającym oraz przyspieszającym gojenie. Pooperacyjny dyskomfort, lekki ból, swędzenie, łzawienie, zamglone widzenie czy też światłowstręt zazwyczaj ustępują w ciągu tygodnia. Dolegliwości te są jednak na tyle uporczywe, że uniemożliwiają wykonywanie pracy oraz prowadzenie samochodu.
Zazwyczaj pacjent odzyskuje pełną ostrość wzroku po upływie miesiąca. Należy jednak zaznaczyć, iż stabilność wzroku po operacji PRK nie jest idealna i z biegiem czasu (po ponad 5 latach od zabiegu) może się nieznacznie zmienić. Częste są także przypadki niedokorygowania/nadkorekcji wady wzroku (zwykle w zakresie -1,0 D). Inne skutki uboczne zabiegu to astygmatyzm pooperacyjny, delikatnie zamglony obraz, silny efekt „halo”. Ze względu na technikę zabiegu (ścięcie wierzchniej warstwy rogówki) utrudnione może być dopasowanie i noszenie soczewek kontaktowych.
Keratektomia fotorefrakcyjna została prawie całkowicie wyparta przez zabieg LASIK i obecnie wykonywana jest jedynie u pacjentów, którzy nie mogą być poddani tej nowocześniejszej procedurze terapeutycznej.

Laser in-situ keratomileusis (LASIK)

LASIK jest obecnie najczęściej wykonywanym zabiegiem korekcji wad wzroku. Podobnie jak w przypadku PRK, do jego wykonania wykorzystywany jest laser ekscymerowy. Zabieg polega na niepełnym mechanicznym odcięciu cienkiego wierzchniego płatka rogówki. Następnie przy pomocy sterowanego komputerowo lasera usuwa się tkanki rogówki w ilości wystarczającej do odzyskania normowzroczności. Zabieg kończy ponowne umieszczenie odciętego płatka na rogówce. Rana goi się bez konieczności zakładania szwów. LASIK trwa zazwyczaj od 15 do 30 minut.
Wskazaniem do wykonania tego typu operacji jest krótkowzroczność (do -12,0 DSph), nadwzroczność (do +4,0 DSph) oraz astygmatyzm (do 5,0 DCyl). Czynnikiem ograniczającym jest zbyt mała grubość rogówki pacjenta. Przeciwwskazaniem do wykonania LASIK są niektóre zmiany degeneracyjne siatkówki, podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe oraz schorzenia reumatoidalne.
Niewątpliwą zaletą LASIK jest fakt, iż zazwyczaj już po 24 godzinach pacjent może wrócić do swoich codziennych zajęć. Dolegliwości pooperacyjne, takie jak niewielki ból, swędzenie, łzawienie czy światłowstręt, ustępują po 24-48 godzinach.
W przypadku niepowodzenia zabieg można powtórzyć już w tym samym dniu. Nie ma również żadnych przeciwwskazań do równoczesnego przeprowadzenia LASIK na obu gałkach ocznych.
LASIK nie jest jednak zabiegiem wolnym od powikłań i efektów niepożądanych. Najczęstsze komplikacje pooperacyjne (częstość występowania <1,0%) to niedokorygowanie/nadkorygowanie (dość częste w zakresie -1D), astygmatyzm, efekt „halo”, przymglone widzenie, suche oko oraz problemy ze zrastaniem się płatka rogówki. Istnieje również pewne niewielkie prawdopodobieństwo wystąpienia pooperacyjnego zmętnienia soczewki (najpóźniej pięć lat po operacji).
Znacznie gorsze wyniki terapeutyczne uzyskuje się u osób obarczonych bardzo dużymi wadami wzroku (poniżej -8,0 DSph/powyżej +3,0 DSph). W tej grupie pacjentów nie można z całą pewnością wykluczyć konieczności stosowania po zabiegu korekcji okularowej lub soczewek kontaktowych.
Należy wreszcie wspomnieć, że LASIK jest stosunkowo nową techniką operacyjną (po raz pierwszy został wykonany w 1998 roku) i nie ma miarodajnych obserwacji klinicznych dotyczących jego bezpieczeństwa i długoterminowej skuteczności.

Soczewka

Chirurgia soczewki jest najczęściej wykorzystywana do korekcji krótkowzroczności. Najprostszym zabiegiem jest usunięcie przeziernej soczewki, co pozwala na zmniejszenie wady o około 10 DSph, np.z -12,0 DSph do -2,0 DSph. Jest to jednak operacja, która niesie ze sobą niewielkie ryzyko odwarstwienia siatkówki.
Istnieje również możliwość wprowadzenia do wnętrza gałki ocznej wszczepów korygujących wadę wzroku, które umiejscawia się przed lub za tęczówką. Są to jednak operacje obarczone dużym odsetkiem powikłań i dlatego stosunkowo rzadko wykonywane.

dr n. med. Joanna Adamiec-Mroczek, specjalista chorób oczu; Katedra i Klinika Okulistyki Akademii Medycznej im. Piastów Śląskich we Wrocławiu (2008-01-03)

Komentarze (0)

Dodaj swój komentarz

Żeby dodać komentarz, musisz się zalogować lub zarejestrować