Choroby łojotokowe skóry

Jak to już wspomniano w części dotyczącej budowy i fizjologii skóry, aktywność gruczołów łojowych jest uwarunkowana genetycznie i hormonalnie. Ilość wydzielanego łoju jest dość duża w okresie niemowlęcym, potem zmniejsza się, a następnie gwałtownie zwiększa się w okresie pokwitania i znów stopniowo zmniejsza się w wieku dojrzałym i starszym.
Szczególne nasilenie łojotoku i związanych z nim zmian chorobowych stwierdza się w tzw. rynnach łojotokowych (okolica mostka, twarz, głowa owłosiona, okolica nad- i międzyłopatkowa).
Skóra łojotokowa wymaga specjalnej pielęgnacji. Należy stosować częste mycie wodą z mydłem, tonikami, które przez dodatek alkoholu nie tylko odtłuszczają, ale i dezynfekują skórę, wysuszająco działają też na skórę łojotokową promienie ultrafioletowe. W razie obecności na skórze tzw. zaskórników wskazane jest wykonywanie przez fachową kosmetyczkę parówki i oczyszczenia skóry z zaskórników.

Trądzik młodzieńczy albo pospolity

Zaczyna się najwcześniej w okresie pokwitania, częściej u chłopców, u których też przebieg jest cięższy. Pod wpływem pewnych bakterii dochodzi do uwalniania z łoju tzw. wolnych kwasów tłuszczowych, które powodują wzmożone rogowacenie w ujściach mieszków włosowych, przez co powstają tzw. zaskórniki, zatykające odpływ łoju z mieszka. To staje się przyczyną rozwoju wykwitów trądzikowych. Najczęściej umiejscawiają się one na twarzy, plecach i na skórze w okolicy mostkowej. Poza zaskórnikami są to grudki, krosty, nacieki zapalne.
Trądzik to zmiany skórne budzące u młodego człowieka wiele kompleksów, nie leczony pozostawia trwałe, często bardzo szpecące blizny. Dlatego nie wolno lekceważyć już początkowych jego objawów i we wstępnym etapie udać się do kosmetyczki. Jeśli zabiegi kosmetyczne nie są skuteczne, należy leczyć trądzik miejscowo i ogólnie u dermatologa.

Trądzik różowaty

Występuje na ogół u kobiet w średnim wieku, sporadycznie także u mężczyzn. Jego podłożem jest łojotok, zaburzenia naczynioruchowe (skłonność do gwałtownego rumienienia się), zaburzenia hormonalne i choroby przewodu pokarmowego (nadkwaśność lub niedokwaśność żołądka, kamica pęcherzyka żółciowego, zaparcia). Zmiany skórne umiejscowione są na twarzy, rzadko również na dekolcie. Są to liczne grudki i krostki o podłożu silnie zapalnym, czasem także trwałe rozszerzenie naczyń włosowatych skóry. Może też towarzyszyć stan zapalny brzegów powiek i spojówek, a u mężczyzn może powstawać guzowaty przerost nosa.
Leczenie. Konieczne jest wykonanie najpierw wielu badań, w celu wykrycia zaburzeń ogólnoustrojowych, będących przyczyną choroby. Przeciwwskazane jest stosowanie maści steroidowych, zwłaszcza silnie działających (jak np. Flucinar, Dermovate), które po krótkim okresie pozornej poprawy powodują nasilenie zmian i trudne do usunięcia skutki.

Łojotokowe zapalenie skóry

W tym typie zapalenia występują uporczywe zmiany zapalno-grudkowo-wysiękowe, czasem zapalno-złuszczające, umiejscowione w rynnach łojotokowych, czasem zajmujące większe powierzchnie.
U niemowląt może dojść do tzw. erytrodermii (uogólnionego zapalenia całej skóry) połączonej z biegunkami i wtórnymi zakażeniami skóry.
Leczenie jest trudne, wymaga wizyty u doświadczonego dermatologa.

Łysienie łojotokowe

Zwane jest także łysieniem typu męskiego. Występuje częściej u mężczyzn. Poprzedza je zwykle łupież, najpierw suchy, biały, potem tłusty, przylegający do skóry głowy. Zmiany zaczynają się zwykle ok. 30 roku życia, rzadziej wcześniej.
Objawy. Pierwszym objawem jest powiększenie kątów czołowo-skroniowych, potem postępujące przerzedzenie na szczycie głowy.
Leczenie jest trudne, dostępne skuteczne preparaty (drogie) nie powodują trwałego skutku, ich korzystny wpływ ustaje wraz z przerwaniem leczenia.

Prof. dr hab. med. Jadwiga Bogdaszewska-Czabanowska

Fragment pochodzi z książki

Fragment publikacji „Domowy poradnik medyczny” pod redakcją Kazimierza Janickiego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011

Komentarze (0)

Dodaj swój komentarz

Żeby dodać komentarz, musisz się zalogować lub zarejestrować