Powikłania ran i ich zakażenia

Rana powoduje nie tylko znaczny upływ krwi, ale również kryje w sobie niebezpieczeństwo zakażenia miejscowego lub ogólnego. Przez ranę, jak przez otwarte wrota, wraz z przedmiotami raniącymi mogą ze skóry, bielizny, ubrania, ziemi, wody itp. wniknąć do organizmu drobnoustroje chorobotwórcze, które bardzo szybko wywołują stan zapalny – przeważnie miejscowy, ale czasem również zakażenie ogólne.

Ropienie ran

Rany o brzegach poszarpanych, zanieczyszczonych ziemią, błotem, strzępami odzieży itp. bardzo łatwo ulegają zakażeniu, ponieważ istnieją wówczas dogodne warunki do rozmnażania się bakterii ropnych i gnilnych. Nieomal każdej ranie, która nie została odpowiednio opatrzona, grozi ropienie.
Objawy. Zakażenie rany objawia się większym bólem, pulsowaniem, pieczeniem i zaczerwienieniem brzegów oraz pojawieniem się ropnej wydzieliny. Ropienie przeważnie nie jest niebezpieczne, przedłuża jednak znacznie czas gojenia się rany i podtrzymuje niebezpieczeństwo rozszerzenia się zakażenia na cały organizm. Niekiedy bowiem, gdy bakterie są bardzo złośliwe, a siły obronne organizmu słabe, zakażenie może przebiegać groźnie, a nawet doprowadzić do śmierci.
Powikłania. Znacznie groźniejsze od ran ropnych są powikłania wywołane przez zarazki gnilne, beztlenowe, wywołujące tzw. zgorzel gazową, oraz bakterie tężca i wirusy wścieklizny.

Zgorzel gazowa

Zgorzel gazowa jest chorobą rzadką, ale bardzo groźną, zazwyczaj kończącą się śmiercią. Jeżeli bakterie powodujące zgorzel gazową dostaną się do rany wraz z ziemią lub strzępkami zabrudzonej odzieży, spowodują gnilny rozpad tkanek z wytworzeniem gazów. Szczególnie łatwo gniciu ulegają zmiażdżone mięśnie.
Objawy. Pierwszymi objawami są: ból i uczucie napięcia w niebolesnej uprzednio ranie, znaczne obrzęknięcie okolicy rany, przy czym wyczuwa się charakterystyczne trzeszczenie, wywołane obecnością gazów w tkankach. Pojawiająca się wydzielina z rany staje się posokowata, przypomina popłuczyny mięsne. Stan ogólny chorego szybko się pogarsza, występuje zamroczenie. Temperatura ciała może być niższa od normalnej. Choroba rozwija się bardzo szybko, niekiedy w kilka godzin po zranieniu.
Leczenie. Los chorego zależy więc od możliwie wczesnego rozpoznania i jak najszybszego przewiezienia pacjenta do szpitala. W wielu przypadkach konieczna jest interwencja chirurgiczna. Korzystna może być tlenowa kuracja hiperbaryczna.
Patrz również: Choroby zakaźne.

Tężec

Każde skaleczenie i każda rana mogą zostać zakażone laseczkami tężca. Szczególnie niebezpieczne są rany zabrudzone ziemią, powstałe w wypadkach na ulicy, w czasie pracy w ogrodzie czy na roli. Trudno powiedzieć, czy rana została zakażona laseczkami tężca, czy też nie, dlatego nigdy nie można lekceważyć ran powstałych na wolnym powietrzu.
Postępowanie zapobiegawcze jest nieodzowne w każdym przypadku takiego zranienia. Polega ono na dostatecznie wczesnym podaniu surowicy przeciwtężcowej, najlepiej jednocześnie z chirurgicznym opatrzeniem rany. U osób wcześniej szczepionych ograniczamy się do podania dawki przypominającej szczepionki przeciwtężcowej – (anatoksyny) (patrz rozdz. 11 – Choroby zakaźne i rozdz. 34 – Szczepienia ochronne).

Wścieklizna

Wścieklizna stanowi groźne powikłanie ran kąsanych, jeżeli kąsające zwierzę jest chore na wściekliznę. Może powstać po niewielkim nawet uszkodzeniu skóry lub błon śluzowych, zanieczyszczonych śliną zwierzęcia.
Pierwsza pomoc. Jeżeli podejrzewamy, że zwierzę, które ukąsiło człowieka jest chore na wściekliznę lub też jest nieznane, a uciekło i nie może być poddane obserwacji, należy natychmiast rozpocząć podawanie zapobiegawczo szczepionki przeciw wściekliźnie. Jeśli pies jest znany, był szczepiony przeciw wściekliźnie, a okoliczności wypadku tłumaczą pogryzienie, ze stosowaniem szczepionki można zaczekać do zakończenia obserwacji i badania zwierzęcia. Lekarz weterynarii ustali, czy pies jest zdrowy.

Prof. dr hab. med. Marian Barczyński, Dr med. Marcin Barczyński

Fragment pochodzi z książki

Fragment publikacji „Domowy poradnik medyczny” pod redakcją Kazimierza Janickiego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011

Komentarze (0)

Dodaj swój komentarz

Żeby dodać komentarz, musisz się zalogować lub zarejestrować