Połóg

●  zwijanie się macicy,

●  gojenie się ran,

●  rozpoczęcie i utrzymanie laktacji (wydzielanie pokarmu),

●  ponowne podjęcie czynności przez jajniki.

Największe zmiany obserwuje się w macicy, w obrębie miednicy, powłok brzusznych, pęcherza moczowego i odbytnicy. Na zmniejszenie się objętości macicy i jej tzw. zwijanie zasadniczy wpływ mają: nagłe przerwanie działania hormonów łożyskowych oraz znaczne ograniczenie zaopatrzenia macicy w krew dzięki występowaniu tzw. skurczów połogowych macicy. Skurcze te występują i niekiedy w pierwszych dobach połogu mogą być odczuwane boleśnie, szczególnie w czasie karmienia piersią. Prowadzą one, poza zmniejszeniem zaopatrzenia w krew, do zaniku zbędnych włókien mięśniowych, powodują zahamowanie krwawienia oraz wydalenie zwyrodniałych tkanek.

W 24 godziny od porodu dno macicy sięga do wysokości pępka, aby w następnych dniach obniżać się codziennie na szerokość ok. 1 palca. W 10 dniu znajduje się na wysokości spojenia łonowego, a z końcem drugiego tygodnia macica jest niewyczuwalna przez powłoki brzuszne.

Odchody połogowe są wydzieliną rany, jaką jest wnętrze połogowej macicy, i powinny mieć następujący wygląd:

●  od 1 do 6 dnia – krwiste,

●  w końcu pierwszego tygodnia – brązowoczerwone,

●  w końcu drugiego tygodnia – brudnożółte,

●  w końcu trzeciego tygodnia – wodnisto-surowicze,

●  po 4 do 6 tygodni – zanikają całkowicie.

Często jednak występują odchylenia od tego schematu i np. krwiste odchody można obserwować po 10 dniach.

Prawidłowy przebieg połogu. Na prawidłowy przebieg połogu ma wpływ wczesna aktywizacja fizyczna położnicy. Poprawia ona jej samopoczucie, przyspiesza zwijanie się macicy, ułatwia wydalanie odchodów oraz zmniejsza częstość powikłań zakrzepowo-zatorowych, wskutek usprawnienia krążenia krwi w obrębie miednicy i kończyn dolnych. Stąd w pierwszej dobie połogu zaleca się położnicy dowolność poruszania w łóżku, w pierwszym dniu wstawanie z pomocą osoby drugiej, w drugim dłuższe chodzenie – również w towarzystwie, a w trzecim – samodzielne poruszanie się dowolnie długo. Powinno się unikać jednak długiego stania, dźwigania i dużych wysiłków fizycznych.

Pożywienie powinno zawierać duże ilości białka, owoców, jarzyn oraz produktów mlecznych. Wartość pokarmów nie powinna przekraczać 2600-2800 kcal na dobę. Konieczne jest także uzupełnianie witamin i niedoborów mineralnych.

We wczesnym okresie połogu ważne jest zapobieganie nadmiernemu rozciąganiu pęcherza moczowego, który w czasie ciąży i bezpośrednio po porodzie jest zwiotczały. Zachodzi też niekiedy konieczność opróżnienia pęcherza moczowego cewnikiem, co pozwala uniknąć niekorzystnego zalegania moczu. Jeżeli lewatywa wykonana przed porodem dała dobry efekt, to nie należy oczekiwać prawidłowego stolca przez okres jednego do dwóch dni po urodzeniu dziecka. W trzeciej dobie połogu w celu przywrócenia prawidłowej perystaltyki jelitowej można podać łagodne środki przeczyszczające, a jeśli nie są skuteczne do dnia następnego, należy wykonać łagodną lewatywę.

Najlepszym sposobem umycia się są krótkotrwałe natryski.

Głębokie wdechy. Rozprężenie powłok brzusznych. Powolne, gwiżdżące wydechy, mocne wciąganie mięśni brzucha.

Leżenie na plecach, kończyny dolne nieco rozchylone. Ramiona ułożone pod kątem prostym w stosunku do tułowia, powolne unoszenie ramion ku górze (stawy łokciowe wyprostowane), złączenie rąk i powolne ich opuszczanie do pozycji wyjściowej.

Leżenie na plecach, ramiona wzdłuż tułowia. Lekkie uniesienie kolan, a następnie tułowia.

Leżenie na plecach, kończyny zgięte w stawach kolanowych i biodrowych. Uniesienie miednicy ku górze i mocne ściśnięcie pośladków. Uniesienie głowy i mocne napięcie mięśni brzucha.

Leżenie na plecach z wyprostowanymi nogami. Niewielkie uniesienie głowy i jednego kolana. Zbliżenie przeciwległej dłoni (nie dotykać) do uniesionego kolana. Ćwiczenia na przemian lewą i prawą ręką.

Powolne zgięcie kolana, a następnie uda na brzuch. Przyciśnięcie stopy do pośladka. Wyprostowanie oraz położenie nogi na podłodze.

Naprzemienne unoszenie wyprostowanych w kolanach nóg ku górze. Powolne opuszczanie nóg za pomocą mięśni brzucha, a nie rąk.

Oparcie na łokciach i kolanach, tak aby ramiona i uda znajdowały się prostopadle do tułowia. Unoszenie grzbietu ku górze. Ściśnięcie pośladków i silne wciągnięcie brzucha. Odpoczynek – głębokie oddechy.

Ćwiczenia podobne jak w dniu siódmym, jednoczesne unoszenie obu nóg.

Leżenie na plecach z ramionami założonymi za głowę. Powolne podnoszenie i opuszczanie tułowia (nogi można położyć pod meble).