Dokuczliwa biegunka

Biegunka, zwana też rozwolnieniem, charakteryzuje się zwiększoną częstotliwością wypróżnień (4 lub więcej razy na dobę) i zmianą konsystencji kału na płynną bądź półpłynną.
Jeśli biegunka nie jest wynikiem błędu dietetycznego, mogą jej towarzyszyć: gorączka, nudności, bóle brzucha oraz uczucie ogólnego osłabienia spowodowane szybką utratą wody i substancji odżywczych.
Istotny jest czas trwania biegunki:
– ostra trwa do 10–14 dni (niekiedy do 3 tygodni) i prawidłowo leczona, z zastosowaniem zaleceń dietetycznych, nie powoduje na ogół trwałych następstw; należy jednak uważać, aby nie nastąpiło odwodnienie organizmu;
– przewlekła, trwająca tygodniami (a nawet miesiącami) prowadzi do groźnego, nie tylko dla zdrowia, lecz także życia niedoboru elektrolitów, aminokwasów i witamin oraz wycieńczenia organizmu; w tym przypadku konieczne jest wykonanie wielu badań w celu ustalenia przyczyny.
Należy tu poruszyć kwestię wywoływania biegunki w celu zmniejszenia masy ciała.
Wiele osób stosuje silne środki przeczyszczające jako metodę na szybkie odchudzanie. Rzeczywiście w takim przypadku następuje szybki spadek wagi, ale jest on związany jedynie z utratą wody (odwodnienie), a nie tkanki tłuszczowej (odchudzanie).
Jest to metoda niebezpieczna dla zdrowia. Długotrwałe stosowanie środków przeczyszczających prowadzi do „przyzwyczajania się” jelit (nie funkcjonują prawidłowo bez czynnika drażniącego), stanów zapalnych układu pokarmowego i zaburzeń trawienia.
Zarówno u dzieci, jak i osób dorosłych biegunka jest głównym objawem zatrucia pokarmowego.
Zatrucie pokarmowe powstaje na skutek rozwoju w układzie pokarmowym drobnoustrojów
chorobotwórczych (bakterie, wirusy, grzyby, pierwotniaki), pasożytów oraz toksyn przez
nie wydzielanych.
Przyczyną biegunki może być też nietolerancja pokarmowa, np. na laktozę występującą w mleku czy gluten występujący w ziarnach niektórych zbóż (celiakia).
U dorosłych biegunka może towarzyszyć innym schorzeniom (nie tylko układu pokarmowego), np. nadczynności tarczycy, lub nadużywaniu niektórych leków.
W leczeniu biegunek stosuje się surowce zielarskie bogate w garbniki, które utrudniają przenikanie wody z organizmu do jelita grubego, prowadząc do zagęszczenia mas kałowych.
Ponadto wykazują działanie przeciwbakteryjne i zwalniające motorykę jelit.
Surowcem garbnikowym, dostępnym praktycznie w każdym domu, jest czarna herbata.
Płaską łyżkę stołową herbaty należy zalać szklanką wrzącej wody i utrzymywać pod przykryciem przez 15–20 minut. Po przecedzeniu pić 2–3 razy dziennie po szklance ciepłego naparu.
Popularnych surowcem, stosowanym zwłaszcza u dzieci, jest owoc borówki czernicy (Herbapol Kraków), czyli popularnej czarnej jagody. Dostępny jest w aptekach i sklepach zielarskich w postaci suszonych (!) owoców.
Łyżkę stołową owoców należy zalać szklanką wrzącej wody, gotować na małym ogniu przez 5 minut i odstawić pod przykryciem na 20 minut. Przecedzić i pić ciepły odwar 2–5 razy dziennie według potrzeb. Dzieciom, w zależności od wieku, podawać od łyżeczki (niemowlęta) do pół szklanki ciepłego płynu.
UWAGA!
Świeże (!) owoce borówki czernicy (czarnej jagody) mają działanie przeczyszczające.
Do surowców garbnikowych zalicza się również:
– liść orzecha włoskiego – łyżkę ziół zalać szklanką wrzącej wody, pozostawić pod przykryciem na 15 minut, przecedzić i pić 2–4 razy dziennie po szklance ciepłego naparu;
– liść jeżyny fałdowanej – 2 czubate łyżki ziół zalać 1/2 litra wrzącej wody i parzyć pod przykryciem pół godziny; po przecedzeniu wypić w 3 porcjach w ciągu dnia; dzieciom podawać po 1–3 łyżki, kilka razy dziennie;
– ziele bukwicy lekarskiej – łyżkę ziół zalać szklanką wrzącej wody, gotować na małym ogniu 2–3 minuty, odstawić pod przykryciem na kwadrans i przecedzić; pić 2 razy dziennie po szklance ciepłego odwaru.
W sprzedaży dostępne są również gotowe mieszanki ziołowe:
– Bieganka (Herbapol Kraków), ekspresowa herbata ziołowa na bazie owoców tarniny i czarnej jagody – saszetkę herbaty zalać szklanką wrzącej wody i odstawić pod przykryciem na 10 minut; pić 2–3 razy dziennie, w zależności od potrzeb, między posiłkami;
– Mieszanka nr 52, przy biegunce (Zielarz Polski), kompozycja ziół sypanych (w tym liścia jeżyny i kory dębu) – łyżkę stołową ziół zalać szklanką wrzącej wody, doprowadzić do wrzenia i gotować na małym ogniu przez 5 minut; przelać do termosu i odstawić na 15 minut; po przecedzeniu pić ciepły odwar 2–4 razy dziennie, po szklance między posiłkami.
Dawniej w aptekach i sklepach zielarskich można było kupić gotową mieszankę ziołową Tannosan (Herbapol Lublin). Można ją przygotować samodzielnie:
Sposób przygotowania:
Łyżkę stołową dokładnie wymieszanych ziół zalać szklanką zimnej wody,
doprowadzić do wrzenia i gotować na małym ogniu przez 10–15 minut. Odstawić pod przykryciem na 10 minut, przecedzić i pić 4 razy dziennie przed jedzeniem po pół szklanki.
Składniki:
kłącze pięciornika kurzego ziela 30 g
liść borówki czernicy (czarnej jagody) 30 g
liść mięty pieprzowej 20 g
kwiat rumianu rzymskiego 10 g
liść szałwii 10 g
Można też przygotować powyższą mieszankę według zaleceń profesora Aleksandra Ożarowskiego:
łyżkę stołową ziół zalać szklanką wrzącej wody i gotować na małym ogniu przez 2 minuty. Odstawić na kwadrans pod przykryciem i przecedzić. Pić 2–5 razy dziennie po 1/4–1/2 szklanki na godzinę przed posiłkami.
UWAGA!
Kwiat rumianu rzymskiego może powodować reakcje alergiczne u osób nadwrażliwych.
Sposób przygotowania:
Zioła starannie wymieszać. Łyżeczkę mieszanki zalać szklanką wrzącej wody i gotować na małym ogni u przez minutę. Odstawić pod przykryciem na 10 minut, przecedzić. Podawać 2–3 razy dziennie po łyżeczce ciepłego płynu.
Składniki:
kwiat rumianku 10 g
owoc borówki czernicy
(czarnej jagody) 10 g
Osoby niemające możliwości przygotowania naparów lub odwarów (pracujące, podróżujące) powinny sięgnąć po tabletki ziołowe o działaniu zapierającym:
Quecor (Labofarm), lek roślinny na bazie kory dębu – producent zaleca stosowanie jednorazowo 2–3 tabletek przez okres nie dłuższy niż 3 dni; nie należy przekraczać dawki 9 tabletek na dobę;
Osoby niemające możliwości przygotowania naparów lub odwarów (pracujące, podróżujące) powinny sięgnąć po tabletki ziołowe o działaniu zapierającym:
Quecor (Labofarm), lek roślinny na bazie kory dębu – producent zaleca stosowanie jednorazowo 2–3 tabletek przez okres nie dłuższy niż 3 dni; nie należy przekraczać dawki 9 tabletek na dobę;
Taninal (Herbapol Wrocław), lek stanowiący połączenie garbnika taniny (kwasu taninowego) z białkiem (albuminą) – dawkowanie: dorośli 3 razy dziennie 1–2 tabletki; preparat może być stosowany u dzieci powyżej 4. roku życia w ilości pół tabletki 2–3 razy dziennie; UWAGA: Nie należy stosować preparatu równocześnie z innymi lekami (między przyjęciem Taninalu i innych leków powinny upłynąć co najmniej 2 godziny);
Węgiel leczniczy (Norit), środek pochodzenia roślinnego o silnych właściwościach adsorpcyjnych (pochłaniających) – może być stosowany zarówno u dzieci, jak i u dorosłych; jednorazowo przyjmować 3–4 kapsułki, popijając niewielką ilością wody; według zapewnień producenta w razie potrzeby można dawkę powtórzyć 3, a nawet więcej razy w ciągu dnia.
UWAGA!
Producent nie zaleca stosowania preparatu w przypadku: rozstroju żołądka, podejrzenia niedrożności jelit, ostrego bólu brzucha oraz wrzodziejącego zapalenia okrężnicy.
Ze względu na silne właściwości adsorpcyjne przed podaniem i po podaniu preparatów z węglem leczniczym należy zachować odstęp co najmniej 2 godzin od podania innych leków.
W przypadku ostrych biegunek u niemowląt profesor Eliza Lamer–Zarawska wraz ze współpracownikami zalecała stosowanie następujących mieszanek:
1) Dzieci do 6. miesiąca życia
UWAGA!
W przypadku wystąpienia reakcji uczuleniowej na owoc poziomki należy przygotować następną porcję mieszanki z pominięciem tego składnika.
2) Dzieci powyżej 6. miesiąca życia
Sposób przygotowania:
Zioła starannie wymieszać. Łyżeczkę mieszanki zalać szklanką wrzącej wody i odstawić pod przykryciem na kwadrans. P o przecedzeniu podawać kilka razy dziennie po łyżeczce (starsze dzieci po łyżce) ciepłego płynu.
Składniki:
kwiat rumianku 10 g
owoc borówki czernicy (czarnej jagody) 10 g
owoc poziomki 10 g
owoc kminku 10 g
Przy biegunkach połączonych z bolesnymi wzdęciami warto przygotować mieszankę dla dzieci:
Sposób przygotowania:
Łyżeczkę starannie wymieszanych ziół zalać szklanką wrzącej wody i odstawić pod przykryciem na 10–15 minut. P o przecedzeniu podawać kilka razy dziennie po łyżeczce (starsze dzieci po łyżce) ciepłego płynu.
Składniki:
kwiat rumianku 10 g
owoc borówki czernicy (czarnej jagody) 10 g
owoc kminku 10 g
U dzieci w przypadku biegunek przewlekłych warto przygotować mieszankę:
Sposób przygotowania:
Łyżkę starannie wymieszanych ziół zalać w termosie szklanką wrzącej wody i odstawić na godzinę. Po przecedzeniu podawać ciepły napar porcjami – po 1/4 szklanki – w ciągu dnia, między posiłkami.
Małym dzieciom podawać odpowiednio po łyżeczce lub łyżce.
Składniki:
kłącze pięciornika kurzego ziela 25 g
kwiat rumianku 25 g
ziele dziurawca 25 g
liść babki lancetowatej 25 g
ziele krwawnika 25 g
Sposób przygotowania:
Zioła dokładnie wymieszać. Łyżeczkę mieszanki zalać szklanką wrzącej wody, doprowadzić do wrzenia i odstawić pod przykryciem na 15 minut. Po przecedzeniu podawać kilka razy dziennie po łyżeczce (starsze dzieci po łyżce) ciepłego płynu.
Składniki:
liść borówki czernicy (czarnej jagody) 25 g
liść jeżyn y 25 g
liść poziomki 25 g
UWAGA!
Przypadki biegunek u dzieci (a szczególnie niemowląt) powinny być konsultowane z lekarzem ze względu na duże ryzyko, groźnego dla zdrowia i życia, odwodnienia.
Dodano: 2017-07-03

Fragment pochodzi z książki

Ilona Kaczmarczyk-Sedlak, Arkadiusz Ciołkowski, Zioła w medycynie. Choroby układu pokarmowego

Komentarze (0)

Dodaj swój komentarz

Żeby dodać komentarz, musisz się zalogować lub zarejestrować