Boczne skrzywienie kręgosłupa (skolioza)

Wyróżnia się dwa typy bocznych wygięć kręgosłupa: funkcjonalne i strukturalne.

Skoliozy funkcjonalne. Towarzyszą skróceniom jednej kończyny dolnej, przykurczom przywiedzeniowym lub odwiedzeniowym biodra. Nie osiągają nigdy dużych rozmiarów, dotyczą zazwyczaj odcinka lędźwiowego kręgosłupa i są odwracalne po ustąpieniu przyczyny, jeśli skolioza nie utrwaliła się przez wiele lat zaniedbania.

Skoliozy strukturalne. Mogą być znaczne, wykazują utrwalone zmiany w budowie poszczególnych kręgów, całego kręgosłupa i tułowia. Zmiany w obrębie kręgosłupa pociągają za sobą zniekształcenia klatki piersiowej z upośledzeniem oddychania i krążenia.

W przypadku skrzywienia odcinka lędźwiowego kręgosłupa zmiany obejmować mogą również miednicę.

Można wyróżnić trzy główne grupy skolioz strukturalnych:

●  idiopatyczne (o nieznanej przyczynie) – stanowiące 80-90% wszystkich skolioz,

●  wrodzone,

●  porażenne.

Skrzywienie może się umiejscawiać w odcinku szyjno-piersiowym, piersiowym, piersiowo-lędźwiowym i lędźwiowym.

Skrzywienia idiopatyczne mogą występować w okresie niemowlęcym, kiedy to pojawiają się przed 3 rokiem życia. Cechują się one największą tendencją do rozwoju i w razie zaniedbań mogą osiągać znaczne rozmiary. W okresie dziecięcym pojawiają się między 3 a 10 rokiem życia. Rokowanie jest wówczas gorsze niż w przypadku skoliozy młodzieńczej ze względu na długi okres rozwoju. W okresie młodzieńczym występują między 10 a 14 rokiem życia i zdarzają się częściej; nie osiągają tak znacznych rozmiarów jak poprzednie.

Skolioza zwiększa się wraz ze wzrostem dziecka i jest łatwiej dostrzegalna, gdy przekroczy 30°. Występują wówczas widoczne nierówne ustawienia barków, asymetryczne trójkąty taliowe, pozorne skrócenie kończyny, gdy w obręb skrzywienia wciągnięta jest miednica z powodu jednostronnego jej uniesienia. Pojawia się też garb żebrowy lub wzmożony jednostronnie mięśniowy wał lędźwiowy.

Leczenie. Skoliozy są jednym z najtrudniejszych problemów ortopedii. Leczenie jest długotrwałe, uciążliwe i nie zawsze daje zadowalające wyniki. Musi być prowadzone w sposób planowy i ciągły.

Celem leczenia jest:

●  usunięcie lub zmniejszenie deformacji,

●  utrwalenie uzyskanej korekcji,

●  zatrzymanie postępu zniekształcenia.

Uzyskujemy to za pomocą odciążenia, wyciągów, gimnastyki leczniczej, łóżeczek korekcyjnych, gorsetów czy leczenia operacyjnego. Ponieważ leczenie rozwiniętej skoliozy jest trudne i uciążliwe, ogromne znaczenie ma wczesne jej wykrycie. Przy wykryciu nawet bardzo dyskretnych odchyleń dziecko powinno być kierowane do specjalistycznego ośrodka ortopedycznego w celu właściwego leczenia.