Postać móżdżkowa stwardnienia rozsianego

Stwardnienie rozsiane (sclerosis multiplex, SM) jest chorobą przewlekłą przebiegającą z okresowymi rzutami i następującymi po nich okresami remisji. Opisywano przypadki wieloletnich samoistnych remisji, trwających nawet 10 lat. Klinicznie wyróżnia się łagodną postać SM, czyli taką, w której zmiany neurologiczne nie prowadzą do znaczącej niewydolności układu nerwowego w okresie co najmniej 15 lat, oraz postać złośliwą, która w ciągu 3-4 lat prowadzi do ciężkiego inwalidztwa.
Jest schorzeniem stosunkowo częstym – 30-100 zachorowań na 100 000 mieszkańców. Z reguły dotyczy osób młodych (między 20. a 40. rokiem życia). Szczyt zachorowań odnotowuje się w populacji osób w wieku 30-35 lat. U podłoża stwardnienia rozsianego leży demielinizacja włókien nerwowych w mózgu oraz rdzeniu kręgowym. Badania nad poznaniem etiologii choroby nadal trwają. W chwili obecnej wiadomo, iż SM ma podłoże immunologiczne, a dużą rolę w powstawaniu patologicznych zmian w układzie nerwowym odgrywają wirusy.
Chorzy niejednokrotnie skarżą się na zaburzenia widzenia: widzą nieostro, podwójnie, z ograniczeniem pola widzenia. Mogą się pojawić mroczki przed oczami, a czasem dochodzi nawet do przemijającej ślepoty. Wszystkie te objawy są wynikiem pozagałkowego zapalenia nerwu wzrokowego. Zaburzenie wzrokowe bywają pierwszym objawem choroby. W stwardnieniu rozsianym mogą również wystąpić zawroty głowy, oczopląs oraz zaburzenia równowagi, które są nie tylko rezultatem toczących się zmian w móżdżku, ale są skutkiem nieprawidłowego napięcia mięśni kończyn dolnych i miednicy i ich osłabienia.
Stwardnienie rozsiane rozpoznaje się w większości przypadków, na podstawie wywiadu i badania przedmiotowego, a badaniem potwierdzającym diagnozę jest rezonans magnetyczny.
W zależności od dominujących objawów SM i lokalizacji zmian demielinizacyjnych w badaniach obrazowych – istnieje podział klinicznych choroby na postać mózgową, rdzeniową i móżdżkową.
Móżdżek jest częścią mózgowia, znajdującą się w tylnej jamie czaszki. Siecią połączeń nerwowych komunikuje się z ośrodkami kory mózgowej i rdzenia kręgowego.
Podstawowe funkcje móżdżku to:
●  koordynacja ruchowa
●  równowaga
●  napięcie mięśni
●  uczenie się zachowań motorycznych (np. jazda na rowerze)
●  decyduje o płynności i precyzji ruchów dowolnych (współdziała z okolicą ruchową kory mózgowej)
Móżdżek odbiera informacje z wielu ośrodków mózgu, szybko je analizuje i odpowiednio moduluje, aby ruchy były płynne i precyzyjne. Kontroluje także przebieg ruchu i wprowadza do niego automatyczne poprawki. Zaburzenia funkcji móżdżku tak w przebiegu stwardnieniu rozsianym, jak i innych schorzeniach prowadzą do niezborności ruchowej. Jednym z najważniejszych objawów niezborności jest dysmetria, czyli zaburzenie harmonijnej współpracy poszczególnych grup mięśniowych, ujmując ogólnie jest to „brak właściwej miary w ruchach”. Brak właściwej koordynacji ruchowej prowadzi do wykonywania ruchów o wzmożonej sile (hipermetria) lub odwrotnie – osłabionej (hipsometria). Również sam ruch może być wykonywany w sposób nieprawidłowy. Dochodzi do rozdzielenia fazy ruchu na części, które mogą mieć różną szybkość. Także poszczególne narządy ruchu nie współpracują harmonijnie – co określane jest mianem asynergii.
Podstawowym testem diagnostycznym w kierunku chorób móżdżku jest wykonanie próby palec-nos. Chory z zaburzeniami móżdżkowymi ma problemy z trafieniem palcem do nosa, przy zamkniętych oczach, lub trafia, ale z dużym trudem i drżeniem ręki. Innym rodzajem zaburzeń ruchowych ze strony móżdżku jest tzw. adiadochokineza, czyli niemożność wykonania naprzemiennych ruchów ręki. W diagnostyce tego zaburzenia chorego prosi się o wykonanie ruchu reką przypominającego wkręcanie żarówki. Wystąpienie drżenia i dysharmonia tych ruchów pozwala rozpoznać zaburzenie móżdżkowe. Bardzo ważnym objawem móżdżkowej postaci stwardnienia rozsianego jest zawsze oczopląs. Chory nie jest w stanie utrzymać gałek ocznych w pozycji nieruchomej. Do charakterystycznych objawów tej postaci choroby należą także zaburzenia mowy, chód na tzw. szerokiej podstawie, przypominający ”chód marynarza” oraz chwianie się w pozycji stojącej.
Leczenie postaci móżdżkowej jest standardowym leczeniem stwardnienia rozsianego, uwzględniającym świeży rzut choroby, postępowanie objawowe i modyfikujące przebieg choroby.
Aktualizacja: 2017-01-10
lek. Aleksandra Karbowniczek

Komentarze (0)

Dodaj swój komentarz

Żeby dodać komentarz, musisz się zalogować lub zarejestrować