Choroby włosów

Łojotok skóry głowy i łysienie łojotokowe (zwane też łysieniem typu męskiego) omówiono już w podrozdziale dotyczącym chorób gruczołów łojowych. Z innych typów łysienia zasługuje na wzmiankę tzw. łysienie poporodowe. Ten typ łysienia nie wymaga leczenia, gdyż następuje spontaniczne wyrównanie proporcji i odrost włosów. W różnicowaniu należy jednak uwzględnić inne łysienie, zwłaszcza jeśli poród był szczególnie stresujący.

Łysienie typu męskiego u kobiet

Występuje u kobiet na skutek zwiększonego wytwarzania hormonów męskich, przyjmowania leków o działaniu wywołującym powstawanie cech męskich lub nadmiernej reakcji mieszków włosowych na te hormony. Zaczyna się między 20 a 40 rokiem życia, włosy ulegają ścieńczeniu i przerzedzeniu na ciemieniu. Przerzedzenie może być znaczne, ale całkowite wyłysienie na ciemieniu jest rzadkością.

Łysienie po chorobach zakaźnych, zatruciach, lekach

Upośledzenie ogólnego stanu zdrowia może spowodować przejściowe rozlane wypadanie włosów na głowie. Tak się zdarza po tyfusie, szkarlatynie, grypie czy kile. Zatrucie talem powoduje przejściowe wypadnięcie włosów na całym ciele. Z leków zmiany takie mogą powodować cytostatyki, witamina A i jej pochodne, heparyna i heparynoidy. Wiele chronicznych chorób skóry może przebiegać z czasowym lub trwałym wyłysieniem.

Wyłysienie z ucisku lub pociągania

Długotrwały ucisk nawet nieznaczny (np. przez kornet u zakonnic lub opatrunek uciskowy) może spowodować zanik mieszków włosowych, a w konsekwencji łysienie. Podobny skutek wywiera silne naprężenie włosów, np. przy fryzurze typu „koński ogon” – łysienie zaznacza się wówczas w okolicach czoła, skroni i potylicy.

Trichotilomania

Są to ograniczone ubytki w owłosieniu głowy spowodowane nieświadomym nawykiem pociągania pasma włosów np. w trakcie nauki, oglądania telewizji itp.

Łysienie plackowate

Chorują na nie dzieci i dorośli obu płci. 20% przypadków występuje rodzinnie. Przyczyna jest nieznana. Rozważa się czynniki genetyczne, wpływ stresów psychicznych, zaburzeń gruczołów dokrewnych (zwłaszcza tarczycy), zaburzeń immunologicznych.
Zazwyczaj bez jakichkolwiek objawów subiektywnych nagle na skórze głowy owłosionej pojawia się jedno lub kilka okrągłych czy owalnych ognisk o średnicy od 1 do 5 cm pozbawionych włosów. Skóra w obrębie tych ognisk ma zwykle barwę kremowożółtawą, rzadko jest nieco zaczerwieniona. Ogniska te mogą samoistnie zarastać, ale mogą też powiększać się lub pojawiają się nowe, tak że niekiedy cała skóra głowy pozbawiona jest włosów. W wyjątkowych przypadkach mogą także wypadać brwi, rzęsy, włosy zarostu, pachowe i łonowe, a nawet meszek włosowy. Mówi się wtedy o łysieniu plackowatym złośliwym i rokowanie co do odrostu jest tu niepomyślne.
Leczenie. Dermatolog może spróbować kilku metod ogólnych i leczenia miejscowego płynami lekko drażniącymi skórę, a przez to pobudzającymi odrost włosów.

Nadmierne owłosienie

Może mieć charakter zaburzeń rozwojowych wrodzonych i może dotyczyć całego ciała lub ograniczonej części skóry.
Nadmierne owłosienie uogólnione nabyte może pojawić się w wyniku stosowania ogólnego pewnych leków (z bardzo różnych grup terapeutycznych) oraz jako sygnał nowotworów narządów wewnętrznych. Ograniczone nadmierne owłosienie może być następstwem powtarzających się urazów lub stanów zapalnych, a także porfirii, anoreksji, zaburzeń hormonalnych.
Pojawienie się u kobiet zarostu w obrębie wargi górnej, a czasem i brody wymaga ogólnego przebadania pacjentki, zwłaszcza pod względem hormonalnym. Może to jednak być spowodowane pewną predyspozycją wrodzoną (częstsze u brunetek o śniadej cerze).

Prof. dr hab. med. Jadwiga Bogdaszewska-Czabanowska

Fragment pochodzi z książki

Fragment publikacji „Domowy poradnik medyczny” pod redakcją Kazimierza Janickiego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011

Komentarze (0)

Dodaj swój komentarz

Żeby dodać komentarz, musisz się zalogować lub zarejestrować