Zapłodnienie

Zapłodnieniem nazywamy zespolenie komórki jajowej z plemnikiem, do którego dochodzi w obrębie jajowodu. Czas przeżycia komórki jajowej, w którym jest ona zdolna do połączenia się z plemnikiem, trwa od kilku do kilkunastu godzin.
Nasienie męskie po stosunku płciowym zawiera od 300 do 400 milionów plemników, których zdolność przeżycia i zapłodnienia wynosi ok. 48 godzin, ale tylko jeden z nich wnika do wnętrza komórki jajowej. Powstała z połączenia plemnika z komórką jajową zygota przesuwana jest przez ruchy jajowodu do jamy macicy, do której dociera w trzeciej dobie po zapłodnieniu. Zagnieżdżenie się jaja płodowego w jamie macicy trwa ok. 7 dni i polega na wnikaniu w obręb błony śluzowej, zmienionej w czasie ciąży pod wpływem hormonów płciowych w tzw. doczesną. W początkowym okresie zarodek odżywia się przez bezpośredni kontakt z krwią matki. Komórki jaja płodowego wnikają w doczesną, a następnie w mięsień macicy, prowadząc do przekształcania naczyń krwionośnych tak, aby wymiana między matką a płodem była łatwa. W miejscu wniknięcia zarodka w doczesną przez okres kolejnych ok. 5 miesięcy wykształca się łożysko, przez które następuje dwustronna wymiana między matką a płodem. Łożysko przylega jedną płaszczyzną do ściany macicy i styka się z naczyniami matki, a zarazem jest połączone sznurem pępowinowym z płodem. Tą drogą płód otrzymuje substancje potrzebne do rozwoju i wydala produkty przemiany materii.

W rozwoju płodu wyróżnia się trzy okresy:

●  okres jaja płodowego, który trwa do 2 tygodnia ciąży, tzn. do ukończenia zagnieżdżania się w błonie śluzowej macicy,
●  okres zarodkowy od 2 tygodnia do 5 miesiąca, w którym kształtują się trzy listki zarodkowe,
●  okres płodowy od 5 miesiąca do końca ciąży.
Rozwój płodu charakteryzuje bardzo szybki wzrost. Od drugiego miesiąca po zapłodnieniu do końca ciąży masa ciała dziecka powiększa się 800-krotnie, a długość 50-krotnie. W czasie pierwszych trzech miesięcy życia płodowego wykształcają się zawiązki wszystkich narządów. Jest to okres szczególnie ważny dla rozwoju płodu, gdyż choroba kobiety ciężarnej lub działanie szkodliwych czynników (jak np. wykonanie badania rentgenowskiego, niektóre leki) mogą spowodować powstanie wad rozwojowych lub zakończyć się poronieniem.
Schemat jaja płodowego pod koniec ciąży

dr hab. Krzysztof Rytlewski, prof. dr hab. Zbigniew Zdebski

Fragment pochodzi z książki

Fragment publikacji „Domowy poradnik medyczny” pod redakcją Kazimierza Janickiego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011

Ilustracje

Schemat jaja płodowego pod koniec ciąży
Schemat jaja płodowego pod koniec ciąży (wg Jaschego)
rys. Archiwum Ilustracji PZWL © Wydawnictwo Lekarskie PZWL

Komentarze (0)

Dodaj swój komentarz

Żeby dodać komentarz, musisz się zalogować lub zarejestrować