Zapalenie brzegów powiek i gruczołów powiekowych

Najczęstszą chorobą powiek jest zapalenie ich brzegów, łączące się zwykle z zapaleniem spojówek.

Objawy. Są bardzo charakterystyczne: brzeg powieki jest zaczerwieniony, u podstawy rzęs tworzą się łuseczki, a czasem drobne owrzodzenia.

Rzęsy wypadają, a w brzegu powieki powstają blizenki. Chory odczuwa świąd, pieczenie, czasem występuje światłowstręt i łzawienie.

Przyczyną choroby może być zakażenie pospolitymi bakteriami ropnymi lub drożdżopodobnymi grzybami, przenoszonymi na powieki zwykle za pośrednictwem brudnych rąk, chusteczki do nosa, ręcznika. Obecnie coraz częściej zapalenie brzegów powiek spowodowane jest uczuleniem na różne pyły roślinne i zwierzęce lub też wywołane jest przez substancje toksyczne znajdujące się w otoczeniu. Szczególną skłonność do zapalenia brzegów powiek wykazują chorzy na cukrzycę, a także osoby z wadami refrakcji nie wyrównanymi szkłami okularowymi. Często zapalenie brzegów powiek stwierdza się u młodzieży szkolnej nie noszącej koniecznych szkieł korekcyjnych.

W tarczkach powiekowych znajdują się gruczoły, których ujścia widoczne są w brzegu powieki. Najczęstszą chorobą tych gruczołów jest jęczmień wewnętrzny, wywołany zwykle przez bakterie ropne – gronkowce.

Objawy choroby to zaczerwienienie, obrzęki i duża bolesność tej części powieki, w której znajduje się zmieniony zapalnie gruczoł.

Zbiera się w nim treść ropna, która może samoistnie przebić się przez skórę na zewnątrz lub poprzez tarczkę – ku wewnętrznej części powieki. Na ogół zapalenie mija samoistnie po kilku dniach. Zdarzają się jednak powikłania w postaci ropnia powieki lub nawet zapalenia oczodołu.

Jęczmieniem zewnętrznym nazywamy ropne zapalenie mieszka rzęsowego i związanych z nim gruczołów rzęsowych.

Objawy. Są mniej nasilone niż przy jęczmieniu wewnętrznym, a treść ropna wydostaje się na zewnątrz wzdłuż rzęsy.

Leczenie. Skutecznym środkiem leczniczym są okłady rozgrzewające, stosowane na zamknięte powieki 2 razy dziennie po 15 minut. Do worka spojówkowego podaje się krople lub maści oczne z sulfonamidami lub antybiotykami. Nie wolno stosować leków zawierających kortykosteroidy. Gdy jęczmień jest duży, a objawy chorobowe nasilone, należy zwrócić się po poradę do okulisty.

Jest to częsta przewlekła choroba gruczołu tarczkowego spowodowana zastojem łojowej wydzieliny gruczołu.

Objawy. Występuje mało bolesne zgrubienie tarczki powiekowej, wypuklające się pod skórą lub – od wewnątrz – pod spojówką.

Czasem w gradówkę przechodzi jęczmień wewnętrzny.

Leczenie. Jeśli po zastosowaniu leczenia, takiego jak w przypadkach jęczmienia, gradówka nie zniknie, należy ją usunąć operacyjnie. Jest to drobny zabieg wykonywany ambulatoryjnie w przychodniach i szpitalach okulistycznych.