Paluch koślawy

Ze względu na powszechność występowania stanowi pewnego rodzaju problem społeczny. Pojawia się często we wczesnym okresie życia, niekiedy przed 25 rokiem życia, rzadko jednostronnie. Wiąże się to nie tylko z niekorzystnym działaniem obuwia; niewątpliwą rolę usposabiającą odgrywa słabsza konstrukcja więzadłowo-stawowa stopy kobiecej. W zniekształceniu tym paluch odchyla się bocznie, głowa I kości śródstopia zaczyna wystawać przyśrodkowo. W miejscu tym – narażonym na stały ucisk ze strony obuwia – często zachodzą zmiany zapalne powodujące znaczne bóle. W wyniku długotrwałej deformacji powstaje wyrośl kostna.

Występuje również poszerzenie poprzecznego wymiaru stopy wskutek szpotawości I kości śródstopia. W bardziej zaawansowanych przypadkach zniekształcony paluch zachodzi od góry lub dołu na palec drugi i styka się z opuszką palca III. Niekiedy paluch skręca się rotacyjnie wokół swej długiej osi i nie styka się w ogóle z podłożem. Zniekształcenie trwa zwykle wiele lat, powodując coraz większe dolegliwości oraz utrudnia dobór obuwia. Skargi dotyczą najczęściej wyrośli kostnej, pieczenia po stronie podeszwowej pod główkami kości śródstopia, z widocznymi tam modzelami skórnymi. Jeśli paluchom koślawym towarzyszą zniekształcenia palców, wynikające z niedomogi statycznej i mięśniowej, ucisk obuwia powoduje odciski na tych palcach.

Zapobieganie paluchom koślawym polega na noszeniu odpowiedniego obuwia. W razie wystąpienia stanu zapalnego kaletki maziowej należy stosować różnego rodzaju ochronę (poduszeczki, kółka ochronne). Deformacje lekkiego stopnia nadają się do leczenia fizykalnego (kąpiele solankowe, okłady, ćwiczenia czynne i bierne polegające na zginaniu podeszwowym i odwodzeniu palucha). W przypadku stopy płaskiej poleca się stosowanie wkładki ortopedycznej, odbarczającej poprzeczne sklepienie stopy.

W zaawansowanych zmianach proponuje się leczenie operacyjne, po którym konieczne jest noszenie nowego obuwia.