Krwiomocz

Krwiomoczem nazywamy występowanie krwi w moczu. Jest on – podobnie jak białkomocz – bardzo częstym objawem chorób układu moczowego.
Wyróżniamy:
Krwiomocz makroskopowy, tzn. widoczny gołym okiem, kiedy oddawana porcja moczu, zazwyczaj niespodziewanie i nieoczekiwanie, jest mętna, czerwonobrunatna, ma wygląd popłuczyn mięsnych lub ciemnego piwa. Świadczy on o obecności znacznej liczby erytrocytów w moczu, powodujących zmianę jego zabarwienia.
Krwiomocz mikroskopowy można stwierdzić dopiero przy użyciu mikroskopu; podczas badania osadu moczu widoczne są dość liczne erytrocyty, tzn. powyżej 1-2 krwinek czerwonych w polu widzenia mikroskopu.
Krwiomocz, chociażby jednorazowy, należy zawsze traktować jako bardzo ważny i niepokojący objaw, który często może być pierwszym i jedynym objawem poważnego zagrożenia. Dlatego też w każdym przypadku należy ustalić jego przyczynę, nawet wtedy, gdy pojawił się jeden raz lub samoistnie ustąpił po krótkim czasie. Krew obserwowana w moczu może pochodzić zarówno z nerki, jak i z dróg moczowych.

Przyczyną krwiomoczu może być:

●  pourazowe uszkodzenie układu moczowego (np. pęknięcie nerki),
●  kamica nerkowa, w przebiegu której kamień uszkodził naczynie krwionośne w miedniczce nerkowej lub w czasie przemieszczania się w moczowodzie,
●  zawał nerki,
●  ostre stany zapalne układu moczowego,
●  polipy lub brodawczaki pęcherza moczowego, a także inne rozrosty nowotworowe nerek lub dróg moczowych,
●  gruźlica nerek,
●  nadciśnienie złośliwe,
●  choroby gruczołu krokowego,
●  ciało obce w pęcherzu moczowym (np. pozostałość po masturbacji),
●  inne.
Przyczyną krwiomoczu makroskopowego są niekiedy także czynniki spoza układu moczowego, np. uogólniona skaza krwotoczna, lub niektóre z zażywanych leków, zwłaszcza zmniejszające krzepliwość krwi (po ich przedawkowaniu) itp.
Rozpoznanie. Krwiomocz makroskopowy należy odróżnić od moczu o silnie wysyconej barwie herbacianej, występującej przy oddawaniu go w małej ilości (np. na skutek wypicia małej ilości płynów w okresie upałów lub w czasie podróży). Jedną z cech istotnie wyróżniających krwiomocz jest jego mętność, czyli brak przejrzystości w próbce ciepłego moczu oglądanego w przejrzystym szklanym naczyniu. Stopień zmiany barwy i mętności zależy od ilości domieszanej krwi. Czasem – jeśli jest jej dużo – tworzą się w drogach moczowych skrzepy krwi, które mogą nawet utrudniać odpływ moczu, wyzwalając tym samym dolegliwości bólowe podobne do obserwowanych w kolce nerkowej. Jeśli mamy jakieś wątpliwości – a spodziewamy się wizyty lekarza – najlepiej próbkę takiego moczu (w szklanym naczyniu) zachować i pokazać lekarzowi, aby mógł on osobiście ocenić charakter i wygląd moczu (mocz nie powinien być przechowywany dłużej niż 2-3 godziny).
Niezależnie od tego należy szybko przeprowadzić ogólne badanie analityczne moczu (wraz z badaniem jego osadu). Krwiomocz można bowiem bardzo łatwo pomylić z moczem zawierającym duże ilości kryształków soli mineralnych, zazwyczaj także lekko mętnawym, o wyglądzie bardziej ceglastym, w którym tworzy się obfity osad po ochłodzeniu. Krwiomocz natomiast po ostudzeniu i wraz z upływem czasu staje się – na skutek rozpuszczania (hemolizy) erytrocytów – mniej mętny, a jego osad mniej obfity.
Mimo że wymaga stosunkowo szybkiego zdiagnozowania co do przyczyny wystąpienia, to jednak zazwyczaj nie wymaga pilnej interwencji lekarskiej, chyba że towarzyszą mu silne bóle typu kolkowego.

Postępowanie. Przy krwiomoczu należy:

●  zachować spokój,
●  zgłosić się do badania urologicznego w jak najkrótszym terminie,
●  przeprowadzić w krótkim czasie analityczne badanie moczu (w ramach ogólnie przyjętych zasad),
●  w razie silnych dolegliwości bólowych zażyć jednorazowo środek przeciwbólowy i udać się do urologa.
Na zakończenie należy zaznaczyć, że dość często choroby układu moczowego przebiegają bez krwiomoczu.

Prof. dr hab. med. Kazimierz Janicki

Fragment pochodzi z książki

Fragment publikacji „Domowy poradnik medyczny” pod redakcją Kazimierza Janickiego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011

Komentarze (0)

Dodaj swój komentarz

Żeby dodać komentarz, musisz się zalogować lub zarejestrować