Kiedy dziecko ma coś z sercem

Protokoły przeprowadzanych w szpitalu prób wysiłkowych zakładają, że w celu wyznaczenia czasu wysiłku należy znać płeć, wzrost i masę ciała dziecka.

Pulchniejszemu dziecku będzie wystarczało znacznie mniej wysiłku, żeby zmęczyło się tak, jak jego szczuplejszy rówieśnik. Podobnie mały sportowiec wytrzyma znacznie intensywniejszy wysiłek niż jego kolega wiecznie siedzący przed komputerem.

Dlatego stosowane w niektórych szkołach ocenianie dzieci tylko za osiągnięcie określonego wyniku (czasu, odległości rzutu) nie jest zasadne.

Znacznie lepiej i korzystniej dla dziecka jest oceniać je za zaangażowanie, co na pewno bardziej zachęca do ruchu. Taka opinia ma też umocowanie w prawie.

W rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych czytamy, że „należy przede wszystkim brać pod uwagę wysiłek wkładany przez ucznia w wywiązywanie się z obowiązków wynikających ze specyfiki tych zajęć, a (...) także systematyczność udziału ucznia w zajęciach”.

Na podstawie wspomnianego wyżej rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej ucznia z zajęć wychowania fizycznego zwalnia dyrektor szkoły na podstawie opinii wystawionej przez lekarza.

Nie ma podstaw prawnych do zwalniania dziecka z zajęć wychowania fizycznego na podstawie zaświadczenia napisanego przez opiekunów prawnych lub samego ucznia.

Nie ma też możliwości zwolnienia go z WF-u z powodu braku stroju gimnastycznego. Odpowiednie przygotowanie do lekcji stanowi obowiązek ucznia.

Jedynie w przypadku, gdy dziecko uczestniczące w zajęciach wychowania fizycznego uskarża się na dolegliwości zdrowotne, zwalnia się je w danym dniu z wykonywania planowanych ćwiczeń, informując o tym fakcie jego rodziców (opiekunów).

O kardiologicznym podłożu dolegliwości związanych z wysiłkiem mogą świadczyć wymienione poniżej objawy. W przypadku wystąpienia któregokolwiek z nich warto skontaktować się z lekarzem.

– Nagłe zmniejszenie tolerancji wysiłku u dziecka. Przykładowo dziecko bez problemu wbiegało do mieszkania na czwartym piętrze, a teraz musi się kilka razy zatrzymać, żeby dotrzeć na tę wysokość. Należy pamiętać, że po ciężkich infekcjach, takich jak zapalenie płuc, organizm często potrzebuje czasu, żeby wrócić do normalnej wydolności.

– Uczucie szybkiego lub nierównego bicia serca utrzymujące się w kolejnych minutach po zaprzestaniu wysiłku lub pojawiające się po jego zakończeniu. Normalnym jest, że serce podczas ćwiczeń przyspiesza, natomiast w ciągu pierwszych dwóch minut po ich zaprzestaniu częstość jego pracy powinna wrócić do wartości sprzed aktywności.

– Omdlenie w trakcie wysiłku lub niedługo po nim.

– Ból w klatce piersiowej w trakcie wysiłku lub taki, który pojawił się po intensywnym wysiłku i nie ustępuje, a tym bardziej narasta w czasie.

– Bóle głowy w trakcie wysiłku.

– Duszność w trakcie wysiłku i po nim – znaczne utrudnienie nabrania powietrza, często prowadzące do paniki.

Większość młodych pacjentów zgłaszających się do kardiologa z rozpoznaniem „upośledzona tolerancja wysiłku” to młodzież, której nie chce się ćwiczyć na WF-ie ani uprawiać żadnych sportów.

Cały dzień spędzając przed komputerem, nie osiągnie się takiej sprawności fizycznej jak koledzy, którzy wolą aktywne formy rozrywki.

Dlatego pacjenci ci odstają na WF-ie, przynoszą z niego gorsze oceny i pojawia się pokusa, żeby może winę zwalić na organizm i znaleźć jakąś poważniejszą przyczynę takiego stanu niż własne lenistwo.

W takich przypadkach zwykle już sam wywiad lekarski wystarczy, żeby zdecydować o braku konieczności poszerzania diagnostyki.

W sytuacji, gdy lekarza coś zaniepokoi w opowieści pacjenta i jego rodziców (jeśli w rodzinie były nagłe niewyjaśnione zgony, warto o nich wspomnieć), zadecyduje o wykonaniu różnych badań, opisanych we wcześniejszym rozdziale – EKG, ECHO serca, próba wysiłkowa, Holter-EKG i inne w razie potrzeby.

W niektórych szpitalach udaje się je wykonać ambulatoryjnie, w innych ze względów organizacyjnych (przeprowadzenie wielu testów w krótkim czasie) konieczna bywa kilkudniowa hospitalizacja.

Poniżej wymieniono kardiologiczne przyczyny zwolnienia z zajęć wychowania fizycznego.

– Istotne hemodynamicznie wady serca (kardiolog na pewno poinformuje rodziców pacjenta z taką wadą, że dziecko nie może ćwiczyć na WF-ie);

– Kardiomiopatia przerostowa i niektóre inne kardiomiopatie.

– Ostre zapalenie mięśnia sercowego lub osierdzia i okres co najmniej 6 miesięcy po ustąpieniu ostrych objawów.

– Zespół wydłużonego QT, zespół skróconego QT, a także inne kanałopatie (jeśli są objawowe).

– Zaburzenia rytmu serca indukowane wysiłkiem oraz złożone zaburzenia rytmu serca do czasu uzyskania skutecznego leczenia.

– Zespoły preekscytacji z szybką drogą przewodzenia do czasu uzyskania skutecznego leczenia.