Dieta przyszłego taty

W obiegu dostępnych jest wiele informacji na temat zasad prawidłowego żywienia kobiet planujących ciążę. Szczególną uwagę zwraca się na dostarczenie odpowiedniej ilości kwasu foliowego – składnika, którego niedobór w organizmie kobiety w okresie przedkoncepcyjnym zwiększa ryzyko wystąpienia wad układu nerwowego płodu. A przecież do poczęcia potomstwa potrzeba dwojga – zarówno kobiety, jak i mężczyzny. Czy zatem sposób żywienia mężczyzny ma również istotny wpływ na poczęcie potomka i późniejszy rozwój płodu?
Tak. Sposób żywienia mężczyzny istotnie wpływa na jego zdolność do poczęcia potomka. Ilość i rodzaj spożywanych pokarmów przekładają się bowiem bezpośrednio na jakość nasienia. Niska jakość nasienia wpływa na obniżenie płodności mężczyzny, czyli zdolności do poczęcia potomka.
Dojrzewanie męskiej komórki rozrodczej odbywa się w kanalikach nasiennych jądra. Proces ten trwa 74 dni. Nasienie jest zawiesiną plemników w osoczu. W płynie nasiennym znajdują się także pewne związki, na podstawie których oceniana jest jakość nasienia. Są to m.in. fruktoza, kwas cytrynowy, fosfataza kwaśna i cynk. W ocenie jakości nasienia brana jest także pod uwagę liczba plemników w 1 ml płynu oraz ich ruchliwość. Mężczyzna powinien zatem zadbać o zdrowy sposób żywienia i tryb życia – przynajmniej na trzy miesiące przed planowanym poczęciem potomka.

Jak zatem powinna wyglądać dieta mężczyzny planującego powiększenie rodziny?

Mężczyzna, który przygotowuje się do poczęcia potomka, powinien stosować się do zasad zdrowej, dobrze zbilansowanej diety.
Uregulować liczbę i pory posiłków. Jadłospis powinien składać się z 4-5 posiłków, spożywanych w około trzygodzinnych odstępach. Posiłki powinny być spożywane codziennie o stałych porach, w tym ostatni nie później niż 3-4 godziny przed snem.
Ograniczyć w diecie źródła węglowodanów prostych, tzn. cukru, słodyczy, ciast, deserów, słodkich napojów.
Wyeliminować lub znacznie zredukować ilość produktów zawierających dużo tłuszczu: dań typu fast-food, serów żółtych, pleśniowych, topionych, tłustego mięsa i wędlin oraz przekąsek, takich jak chrupki, chipsy, paluszki, krakersy, itp.
W każdym posiłku starać się uwzględniać niskoprzetworzone produkty zbożowe z pełnego ziarna (chleb razowy, chleb pełnoziarnisty, naturalne płatki zbożowe – owsiane i jęczmienne, dziki ryż, kasze). Oprócz węglowodanów złożonych, będących źródłem energii, pełnoziarniste produkty zbożowe zawierają szereg witamin z grupy B i składników mineralnych, m.in. magnezu, cynku i żelaza, umożliwiających prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu.
Uwzględniać w planowaniu posiłków odpowiednią ilość warzyw (więcej niż 0,5 kg na dzień) i owoców (2 owoce wielkości średniego jabłka dziennie).
Spożywać codziennie odpowiednią ilość chudego mięsa, ryb, wędlin, chudego mleka i produktów mlecznych oraz jaj (do 2-3 sztuk na tydzień).
Wypijać codziennie odpowiednią ilość płynów (przynajmniej 2 litry). Najlepiej wybierać wodę, słabe napary z herbaty oraz soki warzywne.
Unikać alkoholu!
W kontekście płodności mężczyzn, wśród składników odżywczych na szczególną uwagę zasługuje cynk. Wchodzi on w skład płynu nasiennego. Niedobór cynku może być u mężczyzny przyczyną bezpłodności. Dzienne zapotrzebowanie na ten składnik wynosi 15 miligramów. Źródłami pokarmowymi cynku są pełnoziarniste produkty zbożowe, chude mięso i ryby. W mniejszych ilościach cynk obecny jest w warzywach, owocach i orzechach. Stosując zasady prawidłowego żywienia, można być pewnym, że cynk – podobnie jak inne składniki – jest dostarczany do organizmu w odpowiedniej ilości.
Mężczyzna, który pali papierosy, a planuje powiększenie rodziny, powinien jak najszybciej rozstać się z nałogiem. Dym papierosowy powoduje w organizmie człowieka nasilenie zjawiska określanego nazwą stresu oksydacyjnego. W wyniku tego procesu powstaje duża ilość wolnych rodników tlenowych, które mogą uszkadzać komórki organizmu, w tym męskie komórki rozrodcze. Neutralizatorami wolnych rodników tlenowych są substancje działające antyoksydacyjnie (przeciwutleniająco). Należą do nich m.in. witamina C, witamina E oraz karotenoidy. Naturalnymi źródłami pokarmowymi antyoksydantów są warzywa, owoce i oleje roślinne. Wymienione produkty powinny być więc stałym elementem diety. Warto przy tym pamiętać, że oleje roślinne należy spożywać na zimno – jako dodatek do surówki czy sałatki. Mężczyzna, który nie jest w stanie zrezygnować z nałogu tytoniowego, oprócz stosowania zasad prawidłowego żywienia, powinien rozważyć suplementację diety preparatami zawierającymi zestaw antyoksydantów.
Nadmierna masa ciała (nadwaga lub otyłość) może być przyczyną obniżonej płodności zarówno mężczyzn jak i kobiet. Zdrowa dieta w połączeniu z aktywnością fizyczną to najlepszy sposób na normalizację masy ciała. Regularna aktywność fizyczna dodatkowo pomaga redukować stres i usprawnia funkcjonowanie całego organizmu.
Zdrowe żywienie jest niezmiernie ważne w okresie starania się o dziecko. Dotyczy to zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Takie postępowanie z pewnością zaprocentuje również w przyszłości. Mężczyzna, znający i stosujący w praktyce zasady prawidłowego żywienia, może w czasie ciąży wspierać w zdrowych wyborach żywieniowych swoją partnerkę oraz wspólnie z nią, już jako rodzic, kształtować prawidłowe nawyki żywieniowe u dziecka.

Aktualizacja: 2017-01-10
mgr inż. Joanna Wardak, specjalistka ds. żywienia człowieka i dietetyki; Europejskie Centrum Leczenia Otyłości Dzieci i Dorosłych w Warszawie

Komentarze (0)

Dodaj swój komentarz

Żeby dodać komentarz, musisz się zalogować lub zarejestrować