Bakterie w moczu dziecka
W moczu zdrowego dziecka bakterie są obecne w ilościach, które nie powodują choroby. W badaniu ogólnym moczu bakterie są opisywane wtedy jako pojedyncze lub nieliczne „w polu widzenia”.
Gdy mocz oddany przez dziecko do badania stoi w ciepłym pomieszczeniu godzinę lub dłużej, dochodzi do namnażania się bakterii i na wyniku z laboratorium podane jest: „liczne bakterie”. Taki wynik badania moczu jest nierzadko powodem leczenia dziecka, które nie prezentuje żadnych objawów chorobowych, w tym gorączki czy bólu przy oddawaniu moczu. Dlatego mocz do badania powinien być świeżo pobrany, a jeśli nie jest możliwe jego szybkie dostarczenie, należy go przechowywać w chłodnym miejscu, np. na półeczce na drzwiach lodówki. Ponadto ważne jest, by dziecko przed oddaniem moczu do badania było dokładnie umyte; w przypadku dziewczynek chodzi zwłaszcza o krocze, a u chłopców – o ujście cewki moczowej na prąciu.
Przyczyną zakażeń układu moczowego są przede wszystkim bakterie wchodzące w skład fizjologicznej flory jelitowej dziecka. Wykazano, że bakterie te, a szczególnie pałeczka okrężnicy (Eschericha coli), mogą kolonizować krocze dziewczynki lub napletek chłopca już na kilka tygodni przed wystąpieniem objawów zakażenia układu moczowego. Jednak tylko niektóre z nich, posiadające wystarczająco silne czynniki zjadliwości, są w stanie przenikać w głąb układu moczowego, powodując zakażenie.
Kolonizacja układu moczowego jest możliwa w przypadku tych rodzajów pałeczek coli, które posiadają rzęski (fimbrie). Ułatwiają one przyczepianie się bakterii do nabłonka pęcherza a także do krwinek czerwonych. Pozbawione fimbrii pałeczki okrężnicy są przyczyną zakażeń u dzieci z tzw. odpływem pęcherzowo-moczowodowym. Ta wada rozwojowa, zwana także refluksem pęcherzowo-moczowodowym, polega na cofaniu się moczu z pęcherza moczowego do moczowodu lub moczowodów, a nawet do nerek, podczas oddawania moczu.
Czy na podstawie objawów zgłaszanych przez dziecko można w przybliżeniu określić, w jakiej części układu moczowego jest zlokalizowany proces zapalny?
Kiedy dziecko skarży się na ból przy oddawaniu moczu, często zgłasza potrzebę siusiania lub oddaje mocz mimowolnie, należy podejrzewać u niego zapalenie cewki moczowej. W badaniu ogólnym moczu obecne są wówczas krwinki białe (leukocyty). Posiew moczu może być ujemny lub miano bakterii jest niższe niż 10 000 komórek/ml moczu.
Jeśli oddawanie moczu jest bolesne, dziecko oddaje go często, nie ma gorączki ani bólu w okolicy lędźwiowej, można podejrzewać zapalenie pęcherza. W badaniu ogólnym moczu mogą występować leukocyty a także erytrocyty (krwinki czerwone); w moczu nie stwierdza się natomiast wałeczków. W posiewie moczu stwierdza się zwykle bakterie (powyżej 10 000 komórek/ml), choć zdarzają się też posiewy ujemne.
Gdy stan ogólny dziecka jest „zły”, występuje gorączka oraz bóle w okolicy lędźwiowej lub bóle brzucha, może to wskazywać na odmiedniczkowe zapalenie nerek. Przy takim rozpoznaniu w badaniu ogólnym moczu może być stwierdzone białko, występują duże ilości leukocytów i erytrocytów, wałeczki oraz liczne bakterie (ich liczebność w posiewie moczu przekracza zwykle 100 000 komórek/ml).
Opisane objawy zakażeń układu moczowego powinny skłonić rodziców do wizyty u lekarza, który po zbadaniu dziecka i wykonaniu odpowiednich badań dodatkowych (podstawowe to badanie ogólne i posiew moczu; badania krwi oraz badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej lekarz zleca w zależności od stanu ogólnego dziecka) zaleci stosowne leczenie domowe. W uzasadnionych przypadkach konieczne jest leczenie szpitalne, zwłaszcza u niemowląt.
lek. med. Grażyna Słodek, specjalista pediatrii (2008-06-09)
Czy na podstawie objawów zgłaszanych przez dziecko można w przybliżeniu określić, w jakiej części układu moczowego jest zlokalizowany proces zapalny?
Komentarze (0)
Dodaj swój komentarz